Cột mốc “nghìn tỷ” mà Apple đưa ra được càng thêm phần ấn tượng khi xét tới việc Apple là người có xuất hành điểm chậm hơn 2 đối thủ cạnh tranh. Tại thời điểm Steve Jobs trở lại nhậm chức CEO năm 1997, công ty thậm chí gặp khó khăn và đứng trước nguy cơ “phá sản” trước sự thống trị gần như tuyệt đối của Microsoft và các đối tác.
Hoàn cảnh lúc bấy giờ của Apple khiến Michael Dell – người sáng lập của tập đoàn Dell, có lần phải huých: “Tôi sẽ đóng cửa Apple và trả tiền cho các nhà đầu tư nếu tôi là Steve.”
Thế nhưng nhờ sự lèo lái tài giỏi của huyền thoại Steve Jobs, và người kế nhiệm của ông sau này là Tim Cook, Apple không chỉ vượt qua thử thách, mà còn thiết lập vị thế thống trị của mình trong nhiều lĩnh vực công nghệ, được trình diễn.# qua nhiều cột mốc đáng nhớ.
Apple được thành lập ngày 1/4/1976 với 2 thành viên là Steve Jobs và Steve Wozniak tại Los Altos, California.
Lúc mới thành lập, Wozniak phụ trách mảng sản xuất và lắp ráp. Jobs đảm đang công việc kinh doanh. Steve Jobs sau đó đã giới thiệu Mike Markkula – một nhà đầu tư thiên thần và hoạt động như một viên chức thứ 3 của Apple.
Apple chính thức thống nhất vào năm 1977, nhờ định hướng của chính Markkula. Người này thậm chí đóng góp và có vai trò quan yếu hơn cả Steve Jobs. Ông cũng được sở hữu 1/3 số cổ phần tại Apple. Năm 1977, mẫu Apple II do Wozniak chế tác cũng đã mang lại tiếng vang lớn cho Apple, dù nó có mức giá “trên trời”.
Sang đến năm 1978, Apple lần trước tiên có một văn phòng chính thức với nhiều viên chức và hàng loạt máy tính Apple II.
Những viên chức “đời đầu” của Apple.
Năm 1980, Apple tung ra mẫu Apple III, nhưng họ bị hụt hơi trước cuộc đua với 2 gã đồ sộ là IBM và Microsoft. Jobs lúc bấy giờ nghĩ rằng công ty phải tìm một hướng đi mới.
Jobs chủ xướng một dự án thứ 2 mang tên Apple Macintosh, và được sự ủng hộ của đông đảo đồng nghiệp, nhà đầu tư. Sản phẩm hướng tới đối tượng là những chuyên gia đồ họa, và đương nhiên là có giá bán rất cao.
Máy Macintosh nhanh chóng có được doanh số cao, nhưng vẫn chưa đủ cho Apple để có thể đánh bại sự thống trị của IBM. Điều này gây ra mâu thuẫn nội bộ và Apple bị chia tách thành hai phe: Những người theo Jobs cùng dự án Macintosh, và những người theo John Sculley – CEO mới của Apple, trong việc tìm ra hướng đi mới.
John Sculley (giữa) đã có những xung đột nhất thiết về mặt định hướng với Steve Jobs và Steve Wozniak.
Điều gì sẽ tới rồi cũng phải tới. Năm 1985, “phe” của Sculley thắng lợi và buộc Jobs phải ngừng dự án của ông. Jobs tức giận và rời công ty, song song sáng lập ra NeXT – một công ty máy tính độc lập. Ít lâu sau đó, Wozniak cũng rời Apple, nói rằng định hướng của công ty là sai trái.
Với sự ra đi của Jobs và Wozniak, Sculley thỏa sức xây dựng “đế chế” cho riêng mình tại Apple. Ban đầu, mọi thứ rất trơn tru. Apple giới thiệu mẫu laptop PowerBook và hệ điều hành System 7 năm 1991. System 7 về căn bản là phiên bản màn hình màu của Macintosh, và phát triển từ đó tới nay, trước khi chuyển tên thành OS X.
Năm 1990, mặc dầu Apple đã mở mang sang nhiều lĩnh vực khác, nhưng Sculley vẫn gặp sai trái khi dành quá nhiều tâm sức cho System 7 và phát triển nó theo nền tảng vi xử lý của IBM thay vì Intel. Trong khi đó, chip của Intel dần trở thành phổ thông vì có giá rẻ hơn, hiệu năng tốt hơn.
Sculley một mình chèo lái con tàu Apple, nhưng gặp phải đối thủ quá lớn và đưa ra tuyển lựa sai trái.
Ở phía đối diện, Microsoft với sự lãnh đạo của Bill Gates đang dần “vào phom” và cho thấy sự hiệu quả đáng kể từ phần mềm Windows. Điểm yếu của Macintosh đó là hạn chế về phần mềm và máy tính có giá đắt, đều được Microsoft giải quyết triệt để.
Hệ quả là Sculley mất việc vào tay của Gil Amelio năm 1996. Amelio cũng chẳng khá hơn, nhưng ông có một quyết định minh mẫn đó là mua lại công ty NeXT của Steve Jobs, qua đó chính thức đưa “huyền thoại” trở lại với công ty.
Steve Jobs trở lại Apple, và trở thành CEO ít lâu sau đó.
Với những đóng góp của mình cho Apple, Steve Jobs đủ xứng đáng ngồi lên chiếc ghế CEO một thời kì ngắn sau đó.
Dưới triều đại mới của Jobs, công ty cạnh tranh sòng phẳng với Microsoft, và cũng mở ra nhiều quan hệ hiệp tác lâu dài. Chính Microsoft là người đã đầu tư 150 triệu USD vào dự án của Apple năm 1997.
Tuy nhiên, thắng lợi lớn nhất dành cho Apple nói riêng – và có nhẽ tất thảy ngành công nghệ nói chung – đến từ việc công ty cho ra mắt chiếc iPhone trước hết vào năm 2007. Với sản phẩm này, Apple liên tiếp gặt hái được thành công và “đạp đổ” hết kỷ lục này đến kỷ lục khác.
Steve Jobs trở thành “huyền thoại” tại Apple nhờ chiếc iPhone.
Nguyễn Nguyễn
